1. Đặc điểm tình hình:
Ninh Thuận là một tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, có chiều dài bờ biển hơn 105 km, là một trong những tỉnh có thế mạnh về sản xuất giống thủy sản, đặc biệt là tôm giống. Hàng năm, Ninh Thuận sản xuất 25-30 tỷ con tôm giống, cung cấp 50% lượng tôm giống cho nghề nuôi tôm cả nước. Nghề sản xuất tôm giống trong những năm qua đã đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế biển của tỉnh, cũng như cho nghề nuôi tôm của Việt Nam. Ngoài ra Ninh Thuận có gần 2.000 ha vùng ven biển và bãi triều để phát triển đìa nuôi trồng thủy sản nước mặn lợ.
Có được thế mạnh trên, là nhờ vào những lợi thế về điều kiện tự nhiên như: Địa hình 3 mặt dựa vào núi, hướng ra biển tạo kiểu lòng chảo đặc thù đã tạo nên một tiểu vùng thời tiết, khí tượng, thủy văn đặc trưng về nắng nóng quanh năm, lượng mưa hàng năm thấp, lại có ít sông ngòi nên nước biển có độ mặn cao, ổn định, ít phù sa; ngoài ra, môi trường nước biển trong sạch ít chịu ảnh hưởng của sản xuất công nghiệp và sinh hoạt dân cư.
Bên cạnh đó, với mục tiêu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Tỉnh Đảng bộ lần thứ XIII nhiệm kỳ 2015-2020, Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 11/11/2016 của Tỉnh ủy về tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với biến đổi khí hậu đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; được sự Chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp, Cục Thú y, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Ninh Thuận đã tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về Thú y thủy sản tại địa phương trong những năm qua.
2. Kết quả thực hiện công tác quản lý thú y thủy sản trong năm 2016:
2.1. Tình hình dịch bệnh nuôi trồng thủy sản và công tác phòng chống:
Trong năm 2016, toàn tỉnh nuôi tôm là 667,77 ha lượt thả/1.450 ha, chiếm 46,05% tổng diện tích đìa nuôi; diện tích còn lại nuôi các đối tượng khác như: ốc hương, cá mú, cá chẽm, cua...
Chú trọng công tác giám sát và phòng chống dịch bệnh thủy sản, ngay từ đầu năm, đơn vị đã tham mưu Sở Nông nghiệp trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và thủy sản năm 2016. Trên cơ sở đó, đơn vị đã tổ chức triển khai thực hiện một số công việc như:
- Tổ chức 03 lớp tập huấn cho 150 lượt người nuôi tôm thương phẩm để tuyên truyền phổ biến các quy định của nhà nước về công tác phòng chống dịch bệnh thủy sản.
- Thực hiện giám sát dịch bệnh và cảnh báo thông qua 08 đợt thu mẫu tôm nuôi để xét nghiệm các bệnh nguy hiểm (WSSV, YHV, AHPND, IMNV, IHHNV, EHP, TSV) nhằm thông tin giúp người nuôi chủ động nắm bắt, phòng tránh hoặc có biện pháp xử lý kịp thời.
- Phối hợp cùng Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh tại các địa phương, Chi cục Thủy sản, mạng lưới cộng tác viên thủy sản trong công tác giám sát, phát hiện các ổ dịch bệnh tại các vùng nuôi tôm và đề nghị các biện pháp xử lý nhằm ngăn chặn các ổ dịch bệnh lây lan ra diện rộng.
Tuy nhiên trong năm 2016 vẫn xảy ra dịch bệnh trên tôm với diện tích là 50,02 ha ở hầu hết các vùng nuôi tôm trong tỉnh, chiếm 7,49% diện tích thả nuôi; trong đó, có các loại bệnh nguy hiểm như: bệnh thân đỏ đốm trắng (WSSV) là 21,25 ha (42,50%), bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS) là 25,12 ha (50,2%), bệnh vi bào tử trùng (EHP) là 2,85ha (5,7%); bệnh hoại tử dưới vỏ và cơ quan tạo máu (IHHNV) là 0,8ha (1,6%). Đã kịp thời hỗ trợ hóa chất Chlorine cho các hộ nuôi để xử lý tiêu hủy ổ dịch và kênh mương nhằm ngăn chặn lây lan mầm bệnh (hỗ trợ 8.200 kg Chlorine/ 87 hộ nuôi và 1.310 kg Chlorine để xử lý 25,3 km kênh mương).
2.2. Công tác quản lý và kiểm dịch giống thủy sản:
Lực lượng kiểm dịch viên thủy sản của Chi cục hiện nay là 14 người (trình độ đại học 14/14) thực hiện nhiệm vụ quản lý giống thủy sản, phòng chống dịch bệnh thủy sản theo nhiệm vụ được phân công:
- Sản lượng tôm post giống qua kiểm dịch năm 2016 là 17 tỷ con (trong đó: tôm sú giống: 3,9 tỷ con và tôm thẻ chân trắng giống 13,1 tỷ con). Ngoài ra sản lượng sản lượng giống thủy sản khác qua kiểm dịch: Ốc Hương giống 28,8 triệu con, cá giống 175.700 con, Hầu Thái Bình Dương 3,7 triệu con.
- Phòng xét nghiệm bệnh động vật thủy sản của Chi cục Chăn nuôi và Thú y được công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 17025 và được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận Phòng thử nghiệm đạt chuẩn và được cấp mã số LAS-106 với 06 chỉ tiêu: Bệnh đốm trắng (WSSV), bệnh đầu vàng (YHV), bệnh taura (TSV), bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và biểu mô (IHHNV), bệnh hoại tử cơ (IMNV) và bệnh gan tụy (HPV). Trong năm 2016 đã thực hiện 4.620 mẫu xét nghiệm đối với 06 bệnh trên; ngoài ra còn thực hiện 38.080 mẫu xét nghiệm liên quan đến bệnh khác như ký sinh trùng, Vibrio, Vi bào tử trùng,…
|
|
|
|
|
|
|
Hình ảnh xét nghiệm bệnh thủy sản tại Phòng xét nghiệm Chi cục
|
- Phối hợp cùng Cơ quan Thú y vùng VI (theo ủy quyền của Cục Thú y) kiểm tra tôm bố mẹ nhập khẩu với số lượng 87.953 con và phối hợp cùng Chi cục Thủy sản theo dõi và giám sát chuyển đổi mục đích sử dụng tôm bố mẹ nhập khẩu hết thời gian sử dụng sinh sản;
- Ngoài ra, thực hiện chương trình “giám sát và phòng, chống dịch bệnh trên tôm nuôi nước lợ”. Chi cục đã phối hợp với cơ quan Thú y vùng VI đã tiến hành lấy mẫu giám sát 07 đợt (của 30 công ty sản xuất giống thủy sản trên địa bàn tỉnh) đối với 04 bệnh: đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp, hoại tử cơ quan tạo máu và biểu mô và vi bào tử trùng. Kết quả sau 07 đợt giám sát cho thấy các mầm bệnh đóm trắng là âm tính, tỷ lệ nhiễm mầm bệnh Hoại tử cơ quan tạo máu và biểu mô trên tôm Post là 2% (2/100 mẫu nhiễm), bệnh Vi bào tử trùng 4% (4/100 mẫu nhiễm). Riêng mầm bệnh Hoại tử cơ quan tạo máu phát hiện tỷ lệ dương tính khá cao trên các mẫu thức ăn tươi sống cho tôm bố mẹ (hàu, mực, dời) 33,3% (63/189 mẫu nhiễm), các mẫu môi trường nước 24,9% (58/233 mẫu nhiễm) và trên mẫu tôm post là 11,9% (12/101 mẫu nhiễm). Sau khi có kết quả xét nghiệm của mỗi đợt lấy mẫu, Chi cục đều gởi thông báo đến các công ty có mẫu nhiễm để có biện pháp phòng chống và hạn chế nguy cơ mầm bệnh phát tán.
Nhìn chung, năm 2016 sản lượng tôm giống giảm so với các năm do nuôi tôm thương phẩm gặp nhiều khó khăn như nắng hạn kéo dài, tình hình nhiễm mặn vùng nuôi ở các tỉnh phía nam, kéo theo giá tôm giống giảm, các cơ sở sản xuất hoạt động cầm chừng, không hết công suất, môi trường nuôi không ổn định gây bất lợi khó khăn trong quá trình sản xuất giống cũng như công tác quản lý. Tuy nhiên, bằng bản tính cần cù, chịu khó và nỗ lực vượt khó của người sản xuất Ninh Thuận đã vượt qua khó khăn, đồng thời với nỗ lực của toàn thể công chức, viên chức, người lao động của đơn vị đã thực hiện tốt công tác quản lý thú y thủy sản trên địa bàn tỉnh, giúp giữ vững niềm tin của khách hàng đối với tôm giống Ninh Thuận./.
Đặng Văn Hiệp
(Phòng Quản lý dịch bệnh – Chi cục Chăn nuôi và Thú y Ninh Thuận)